Eise Eisinga Planetarium
Het Eise Eisinga Planetarium is het oudste werkende planetarium ter wereld en kreeg in 2023 de Werelderfgoedstatus van UNESCO, de VN-organisatie voor Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. Het nauwkeurig bewegend model van het zonnestelsel is tussen 1774 en 1781 gemaakt door de Friese wolfabrikant Eise Eisinga. Het model laat op ieder moment van de dag de actuele stand zien van de aarde, de maan en de vijf andere toen bekende planeten ten opzichte van de zon. Het geeft nog altijd de actuele stand van de hemellichamen weer en maakt de werking van het zonnestelsel duidelijk voor een breed publiek.
Wolfabrikant Eise Eisinga bouwde het mechanisme op een ingenieuze manier in het plafond en de bedkastwand van zijn woonkamer. Hierdoor was hij in staat een groot model te bouwen, waarbij de hemellichamen goed zichtbaar boven de bezoekers hangen. De vindingrijkheid van Eisinga en de gedetailleerde instructies voor het onderhoud die hij naliet, dragen eraan bij dat het mechanisme nog altijd werkt.